Thực tế cho thấy, có rất nhiều người gặp phải tình trạng lẫn lộn và bối rối với giữa những loại Whisky. Chắc chắn, để phân biệt chúng không quá khó nhưng nó đòi hỏi bạn bắt buộc có sự yêu mến, một ít tập trung và khả năng ghi nhớ tốt. Liệu có phải tất cả rượu Bourbon đều là Whisky? Nếu không thì đặc điểm phân biệt và nhận dạng là gì? Cùng Ánh Vang tìm hiểu rõ hơn về các loại rượu Bourbon nhé!
1. Rượu Bourbon là gì?
Bourbon là loại đồ uống có chứa cồn được sản xuất từ mạch nha, ngũ cốc bằng cách lên men và chưng cất. Không phải bất cứ loại Whiskey nào cũng được gọi là Bourbon bởi nó có những tiêu chuẩn rất khắt khe trong việc phân loại.
Rượu Bourbon Whiskey là một loại rượu Whiskey của người Mỹ, mặc dù tên của dòng rượu xuất phát từ triều đại Bourbon Pháp. Đặc biệt, chúng này chiếm xấp xỉ 3/4 trong số 1,6 tỷ dollar xuất khẩu rượu của Mỹ.
2. Tổng quan về rượu Bourbon
2.1. Nguồn gốc và lịch sử của rượu Bourbon
Bourbon Whiskey, thức uống mang đậm dấu ấn văn hóa Mỹ, được Quốc hội Hoa Kỳ công nhận là “sản phẩm đặc biệt” vào năm 1964 và quyết định chọn tháng 9 năm 2007 để vinh danh là “Tháng di sản Bourbon quốc gia”. Loại rượu này được chưng cất từ ngô, chủ yếu sản xuất tại Hoa Kỳ, tuy nhiên gắn liền với miền Nam nước Mỹ, đặc biệt là bang Kentucky. Nơi đây tập trung đến 95% sản lượng Bourbon với 68 nhà máy chưng cất, tăng 250% trong một thập kỷ qua.
Không những vậy, các loại rượu Bourbon còn đóng góp rất lớn cho nền kinh tế Mỹ khi chiếm 2/3 trong tổng giá trị xuất khẩu rượu chưng cất, đạt 1,6 tỷ USD mỗi năm. Được sản xuất từ ngũ cốc qua quá trình lên men và chưng cất, Bourbon có những tiêu chuẩn khắt khe để phân loại, khác biệt so với các loại Whiskey khác.
2.2. Phân biệt 6 loại rượu Bourbon
Nguyên liệu | Cách sản xuất | Hương vị | |
Single Barrel | 51% ngô + các loại ngũ cốc khác | Lấy từ một thùng gỗ sồi duy nhất | Mỗi thùng ủ mang đến một hương vị riêng biệt, đa dạng từ vị ngọt caramel đến vị cay của gỗ sồi |
Cask Strength | 51% ngô + các loại ngũ cốc khác | Lấy từ nhiều thùng gỗ sồi, đóng chai trực tiếp từ thùng ủ | Hương vị đậm đà, nguyên bản, cay nồng |
Wheated | ít hơn 51% ngô + lúa mì | Có thể pha trộn nhiều thùng hoặc ủ riêng lẻ | Hương vị ngọt ngào |
High Rye | 51% ngô + 20 – 35% lúa mạch đen + các loại ngũ cốc khác | Có thể pha trộn nhiều thùng hoặc ủ riêng lẻ | Vị cay nồng, hương gia vị nướng, trái cây |
High Corn | 60 – 100% ngô | Có thể pha trộn nhiều thùng hoặc ủ riêng lẻ | Vị ngọt nhẹ, êm dịu |
Small Batch | 51% ngô + các loại ngũ cốc khác | Sản xuất từ số lượng nhỏ thùng gỗ sồi | Hương vani, caramel, trái cây chín |
Lưu ý: Rượu Bourbon là một loại Whiskey nhưng không phải loại Whiskey nào tương tự cũng được gọi là rượu Bourbon.
Để Whiskey được gọi là bourbon thì hỗn hợp các loại ngũ cốc phải chứa ít nhất 51% ngô, phải được chưng cất ở 160 proof (80% ABV) trở xuống và phải được bảo quản ở trong thùng gỗ sồi (ít nhất 2 năm) mới nung với độ còn không quá 62,5% theo thể tích (125 bằng chứng). Đặc biệt, Không được thêm bất kỳ chất phụ gia nào mà chỉ được pha loãng bằng nước.
2.3. Đặc trưng hương vị các loại rượu Bourbon
Mỗi nhà sản xuất Bourbon đều sở hữu bí quyết riêng để tạo nên hương vị độc đáo cho dòng rượu của mình. Tuy nhiên, nhìn chung, các loại rượu Bourbon Whiskey đều có những đặc điểm chung trong hương vị như sau:
Hương thơm:
- Ấm áp và thơm nồng: Mùi hương gỗ sồi lan tỏa từ những thùng gỗ sồi mới được đốt cháy tạo nên sự lôi cuốn cho Bourbon.
- Ngọt ngào và tinh tế: Thay vì hương khói đặc trưng của Whisky truyền thống, Bourbon nổi bật với hương caramel và vani ngọt ngào, mang đến sự cân bằng và hài hòa.
Mùi vị:
- Ngọt ngào: Vị ngọt đặc trưng đến từ tỷ lệ ngô cao trong nguyên liệu, tạo nên dư vị mật ong béo ngậy.
- Caramel: Vị ngọt xen lẫn chút đắng nhẹ từ lúa mạch hoặc lúa mạch đen tạo điểm nhấn cho hương vị tổng thể.
- Trái cây: Tùy thuộc vào tỷ lệ lúa mạch, mạch nha và loại gỗ sồi ủ, Bourbon có thể mang hương vị trái cây ngọt mát như táo, cam, mận.
- Gừng và hạt tiêu: Vị cay nhẹ từ gừng và hạt tiêu giúp cân bằng vị ngọt ngào, tạo nên sự độc đáo.
Hậu vị:
- Ấm áp và tinh tế: Nhờ ủ trong thùng gỗ sồi mới, Bourbon có hậu vị kéo dài, ấm áp với hương vị lưu luyến trong khoang miệng. Vị đắng nhẹ, cay the hòa quyện cùng vị ngọt ngào tạo nên sự cân bằng hoàn hảo.
Nhìn chung, các loại rượu Bourbon được miêu tả là có hương vị tròn đầy và tương đối phức tạp. Sự kết hợp hài hòa giữa mùi ngọt ngào, hương gỗ sồi và gia vị cũng tạo ra sức hút mãnh liệt đối với thực khách. So với “dòng chính” Whisky có hương vị “mạnh bạo” thì Bourbon mang đến sự tinh tế và dễ thưởng thức hơn, thường được ví như đối thủ của Vodka.
2.4. Quy trình sản xuất rượu Bourbon
Tương tự như mọi loại Whisky khác, quy trình sản xuất rượu Bourbon Whiskey bao gồm 5 bước cơ bản sau:
Bước 1 – Xử lý nguyên liệu
Hỗn hợp ngũ cốc sản xuất rượu Bourbon thường bao gồm: 60 – 80% ngô, mạch nha lúa mạch, lúa mạch đen và lúa mì mỗi loại trong khoảng 10 – 15%. Các loại ngũ cốc được xay riêng thành bột mịn, sau đó trộn với nhau cùng nước. Bước này giúp cho tinh bột trong ngũ cốc dễ đường hóa và lên men hơn.
Một lượng nhỏ lúa mạch được đem đi ủ 5 ngày cho nảy mầm và tạo mạch nha. Sau đó, lượng mạch nha này được cho vào hỗn hợp ngũ cốc đã xay mịn để kích thích quá trình đường hóa. Cuối công đoạn này, hỗn hợp ngũ cốc sẽ được bỏ bã và thu về dịch đường hóa.
Bước 2 – Lên men
Dịch đường hóa từ bước xử lý nguyên liệu được thêm nấm men và ủ trong bể lên men. Đặc biệt, mỗi nhà máy chưng cất rượu Bourbon tại Mỹ sẽ lại sử dụng một chủng nấm men riêng theo công thức bí mật. Sau khi ủ trong bể lên men khoảng 3 ngày, dung dịch thu được gọi là “bia” có nồng độ cồn khoảng 9%.
Bước 3 – Chưng cất rượu
“Bia” sau khi lên men sẽ được đem đi chưng cất. Quá trình chưng cất diễn ra theo cơ chế bay hơi – ngưng tụ dựa trên nhiệt độ sôi của nước và rượu.
Rượu Bourbon được chưng cất hai lần, lần đầu tiên trong bể tĩnh và lần thứ 2 trong nồi chưng cất bằng đồng. Suốt quá trình thực hiện tuyệt đối không thêm bất kỳ thứ gì khác trừ nước để rượu thô khi tạo thành có thể hấp thụ trọn vẹn hương vị từ thùng gỗ sồi cháy – một trong những yếu tố làm nên hương vị đặc trưng cho rượu Bourbon.
Sau khi chưng cất, rượu thu được là rượu Whisky thô có tên gọi là “white dog” với nồng độ có thể lên tới 80%.
Bước 4 – Ủ rượu
Rượu Whisky thô từ quá trình chưng cất được đem đi ủ trong các thùng gỗ sồi ít nhất 2 năm. Khác với nhiều dòng rượu, thùng gỗ khi ủ rượu Bourbon bắt buộc phải là thùng mới hoàn toàn, chưa từng được sử dụng bất cứ lần nào trước đây. Mặt trong của thùng phải được đốt cháy xém trong vòng 1 – 3 phút để tạo nên hương vị đặc biệt.
Chênh lệch lớn về nhiệt độ trong năm của vùng Bắc Mỹ cũng có thể gây ảnh hưởng đến mùi vị của những thùng Bourbon. Bởi vậy, khu vực ủ rượu Bourbon thường được thiết kế để đảm bảo luôn có nhiệt độ mát mẻ.
Bước 5 – Phối trộn và đóng chai
Các loại rượu Bourbon sau khi kết thúc quá trình ủ có thể được đóng chai luôn hoặc đem đi ủ thứ cấp trong thời gian ngắn hơn rồi mới đóng chai. Thùng ủ rượu sử dụng trong giai đoạn này thường là thùng đã từng ủ rượu Rum hoặc thùng Oloroso để tạo ra thành phẩm có hương vị độc đáo hơn.
3. Top 3 các loại rượu Bourbon nổi tiếng chắc chắn bạn nên thử
3.1. Jim Beam Bourbon
Jim Beam là một trong những nhãn hiệu bourbon nổi tiếng và được biết đến rộng rãi trên thế giới.
Hành trình tạo nên Jim Beam khởi đầu từ việc tuyển chọn nguyên liệu ngũ cốc thượng hạng, được xay nhỏ và sục kỹ để tách chiết tinh bột và chất đường. Tiếp theo, hỗn hợp được bổ sung men để khởi động quá trình lên men, chưng cất để tách cồn và tạo ra rượu Bourbon Whiskey nguyên chất.
Để hoàn thiện hương vị, Jim Beam được ủ trong thùng gỗ sồi mới trong thời gian dài, góp phần phát triển hương vị và tinh chất đặc trưng. Nhờ bí quyết này, Jim Beam mang đến trải nghiệm mượt mà, tinh tế với dư vị ngọt ngào và hương gỗ sồi ấn tượng.
Jim Beam đa dạng với nhiều dòng sản phẩm khác nhau để đáp ứng mọi sở thích. Ví dụ như: Jim Beam Original, một bourbon cổ điển với hương vị ngọt ngào, đậm đà hương gỗ sồi. Hay các dòng sản phẩm cao cấp như Jim Beam Black Label hoặc Jim Beam Single Barrel, với hương vị phức tạp, độc đáo và êm mượt hơn.
Jim Beam cũng được sử dụng rộng rãi trong các cocktail bourbon truyền thống như Mint Julep, Old Fashioned và Manhattan, và cũng có thể thưởng thức bourbon Jim Beam một cách đơn giản, chỉ với đá hoặc trực tiếp.
3.2. Wild Turkey Bourbon
Wild Turkey, thương hiệu Bourbon Whiskey danh tiếng và được yêu thích trên toàn thế giới, ra đời vào năm 1940 bởi Thomas McCarthy, nhanh chóng trở thành biểu tượng Bourbon Mỹ.
Sở hữu hương vị đậm đà, mạnh mẽ, Wild Turkey được tạo nên từ hỗn hợp ngũ cốc độc đáo với tỷ lệ lúa mì cao kết hợp cùng ngô và lúa mạch. Quá trình ủ rượu kỳ công kéo dài từ 6 đến 8 năm trong thùng gỗ sồi cháy mới, góp phần tạo nên hương vị đặc trưng tinh tế.
Wild Turkey chinh phục người thưởng thức bởi hương thơm phức tạp, hòa quyện giữa gỗ sồi, vani, hạt tiêu và gia vị. Vị ngọt ngào quyện hòa cùng cay nồng, mang đến kết thúc dài và ấm áp, lưu luyến nơi vòm miệng.
Thưởng thức Wild Turkey nguyên chất, thêm đá hoặc pha chế thành các loại cocktail Bourbon truyền thống, đều mang đến trải nghiệm tuyệt vời. Sự đa dạng và chất lượng vượt trội của Wild Turkey đã chinh phục cả những người mới bắt đầu khám phá Bourbon và cả những chuyên gia sành điệu.
3.3. Maker’s Mark Bourbon
Maker’s Mark, niềm tự hào của gia đình Samuels từ năm 1953, là dòng Bourbon cao cấp được giới sành điệu yêu thích bởi sự “thanh lịch” và tinh tế.
Với số lượng sản xuất giới hạn chỉ 20-40 thùng mỗi ngày, Maker’s Mark mang đến trải nghiệm độc đáo, khác biệt so với các loại Bourbon thông thường. Hơn nữa, thay vì sử dụng lúa mì như quy định, Maker’s Mark sử dụng lúa mì đỏ vụ đông để tạo nên hương vị đặc trưng riêng.
Quá trình ủ rượu cũng được chú trọng hơn, kéo dài lâu hơn quy định (tối thiểu 2 năm) để đạt đến độ trưởng thành hoàn hảo. Nhờ vậy, Maker’s Mark sở hữu hương thơm phức hợp, hòa quyện giữa gỗ sồi, hạt tiêu và vani, mang đến trải nghiệm vị giác tinh tế với sự cân bằng giữa vị ngọt ngào, êm dịu và kết thúc ấm áp, lưu luyến.
4. Thưởng thức rượu Bourbon
Bourbon là một thức uống được phục vụ với phong cách khá đa dạng từ “nguyên bản” tới pha loãng với nước hoặc đá. Kết hợp cùng nhiều dòng đồ uống khác hoặc sử dụng trong các loại cocktail như bạc hà julep, Manhattan, Bourbon Smash, Old Fashioned và rượu whisky chua.
Ngoài ra, Bourbon cũng được sử dụng trong nấu ăn như dùng chung với nhiều loại mứt như chuối siro bourbon cho bánh quế hay trong hoa quả để ăn sau bữa chính,… Hay theo một số công thức làm bánh truyền thống của ẩm thực Hoa Kỳ điển hình như Pumpkin pie, Bourbon cũng được sử dụng như một nguyên liệu đặc trưng không thể thiếu. Thậm chí, lịch sử từng ghi nhận chúng đã được sử dụng cho mục đích y học.
5. Những “bí mật” chưa ai nói cho bạn biết về rượu Bourbon
- Điều đầu tiên, chính là 95% rượu Bourbon, Whiskey sản xuất ở Kentucky.
- Các thùng gỗ được sử dụng trong quá trình ủ tuổi Bourbon chỉ được sử dụng duy nhất một lần. Tuy nhiên, những thùng này sau quá trình làm tuổi cho Bourbon sẽ không bị vứt bỏ mà vẫn được tái sử dụng để sản xuất Whisky
- Công thức chính xác của loại Cocktail Mint Julep được sử dụng trong giải đua Kentucky Derby hết sức nổi tiếng lại không dùng loại Whisky mà vùng đất Kentucky đã sản xuất. Thay vào đó, người ta dùng Early Times whiskey, loại Whiskey đã làm tuổi trong thùng gỗ cũ được dùng lại từ thùng của nơi sản xuất Bourbon Old Forester.
- Yếu tố thời tiết trong thời gian làm tuổi rượu cũng là nhân tố gây ảnh hưởng đến mùi vị của những thùng Bourbon.
6. Lời kết
Thế giới rượu Bourbon vô cùng phong phú và đa dạng, với vô vàn hương vị độc đáo từ đậm đà, êm dịu cho tới nồng nàn, cay nhẹ và tinh tế. Chắc chắn sẽ mang đến cho người thưởng thức những trải nghiệm đầy thú vị. Mong rằng những chia sẻ của Ánh Vang trong bài viết Các loại rượu Bourbon sẽ giúp bạn tìm ra được loại thức uống yêu thích cho riêng mình!
Đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích về rượu! Hãy ghé thăm website Ánh Vang để khám phá bộ sưu tập rượu vang nhập khẩu chính hãng từ những nhà làm vang hàng đầu thế giới tại Ý, Pháp, Chile, New Zealand, Tây Ban Nha.
Quý khách có thể liên hệ Hotline/Zalo số điện thoại: 096 3030 356 hoặc liên hệ Facebook Rượu Ánh Vang để được tư vấn và đặt hàng nhanh nhất.