3 lớp ý nghĩa của màu rượu vang có thể bạn chưa biết

Màu sắc là điểm khởi đầu thu hút bạn đến với một ly rượu vang. Nó không chỉ là vẻ duy mỹ bên ngoài mà còn là nguồn thông tin về nguồn gốc, hương vị và tiềm năng phát triển của loại rượu. Hiểu rõ về màu rượu vang giúp bạn chọn lựa và thưởng thức đúng loại rượu cho từng dịp, từng món ăn. Và hành trình khám phá thế giới rượu vang cùng Ánh Vang sẽ dẫn bạn qua các gam màu đa dạng, từ vàng rơm sáng đến đỏ thẫm huyền bí, mở ra thế giới thưởng thức rượu vang tinh tế và sâu sắc.

1. Những lớp ý nghĩa của màu rượu vang 

Đối với những người đam mê rượu vang, màu sắc đóng vai trò như một cánh cửa dẫn đường đến thế giới bí ẩn của hương vị và chất lượng. Mỗi sắc thái, từ đỏ rực rỡ đến hồng nhẹ hay trắng tinh khiết, đều ẩn chứa những câu chuyện về giống nho, vùng đất sản sinh và quy trình sản xuất độc đáo.

1.1. Đặc tính của rượu

“Wine characteristics” là cụm từ để thể hiện những đặc tính, bản chất của mỗi dòng rượu vang. Sắc vang đỏ đục, tựa tấm lụa nhung quý phái, thường biểu thị hàm lượng cồn và tannin cao. Tone đỏ thẫm gợi liên tưởng đến màu quả mọng đang độ chín muồi, mùi thơm nồng đượm và hương vị chát nhẹ trên đầu lưỡi dù chưa thưởng thức. 

Còn với dòng vang trắng có sắc vàng tinh tế lại tạo cảm giác tươi mát, ngọt ngào. Gam màu này biểu thị mức độ axit cao hơn nhưng nồng độ cồn lại nhẹ, tạo nên sự cân bằng dễ thưởng thức cho những người mới “nhập môn”.

1.2. Tuổi thọ rượu

Ngoài thể hiện đặc trưng của từng dòng rượu, màu sắc của vang cũng tiết lộ tuổi thọ của nó, mùa thu hoạch nho và quá trình lên men. Những loại rượu vang có màu vàng nhạt hoặc vàng rơm thường thường là “ký hiệu” của những chai vang mới được sản xuất. Sắc màu tươi trẻ tượng trưng cho sự bùng nổ của hương vị trái cây tươi, hoa cỏ thanh tao và axit sống động, hứa hẹn mang đến trải nghiệm sôi động, đầy sức sống cho người thưởng thức. 

Ngược lại, rượu vang trải qua quá trình lão hóa kéo dài sẽ có màu vàng mật ong đậm, trầm và đượm vị. Đây là minh chứng cho sự trưởng thành và phức tạp của vang, nơi những hương vị trái cây đã hòa quyện hài hòa với gia vị, khoáng chất và tannin, tạo nên bản giao hưởng tinh tế, sâu lắng. 

1.3. Nồng độ cồn

Những gam màu đậm đà như ruby, garnet hay tím sẫm thường là dấu hiệu cho thấy nồng độ cồn cao hơn. Sắc tố mạnh mẽ này bắt nguồn từ quá trình maceration (ngâm vỏ nho) kéo dài, nơi anthocyanin – hợp chất tạo nên màu đỏ – được chiết xuất từ vỏ nho và hòa quyện vào rượu. Tạo ra trải nghiệm mạnh mẽ, nồng nàn cho người thưởng thức. Ngược lại, những gam màu nhẹ nhàng như vàng rơm, xanh lá hay hồng nhạt thường đi kèm với nồng độ cồn thấp. 

2. Màu rượu vang – Quá trình hình thành đầy nghệ thuật

2.1. Giống nho và Terroir – vùng lãnh thổ

Màu sắc rượu vang bị ảnh hưởng rất nhiều bởi giống nho, điều kiện tự nhiên và thổ nhưỡng. Tất cả các loại nho làm rượu vang (Vitis Vinifera) đều chứa sắc tố trong vỏ của chúng. 

Cụ thể, nho trắng chứa flavonoid giúp tạo nên màu vàng đặc trưng cho rượu. Trái lại, nho đỏ có anthocyanin làm cho rượu có màu đỏ tím đặc trưng. Mỗi loại nho đỏ có thể chứa khoảng 20 loại anthocyanin khác nhau, mỗi loại đáp ứng khác nhau với độ pH của môi trường.

Độ pH của rượu càng thấp thì màu sắc sẽ càng nhạt, trong khi độ pH cao hơn sẽ cho ra màu sắc sâu đậm, kết hợp với hàm lượng tannin và acid cao hơn, có khả năng lão hóa lâu hơn.

Xem thêm: Tannin là gì? Tiết lộ bí mật của những “kẻ”sành rượu

Thông thường, tất cả các sắc tố quyết định đến màu sắc của rượu vang đều chứa trong vỏ thay vì trong cùi. Phần thịt nho, mềm mại và mọng nước, chứa các hợp chất mang lại hương vị và chất lượng cho rượu. Điều này giải thích tại sao các nhà sản xuất có thể tạo ra rượu vang trắng từ các giống nho đỏ, ví dụ như Blanc de Noir Champagne từ Pinot Noir mang màu vàng rơm tinh tế.

Một điều thú vị là một số giống nho đỏ quý hiếm như giống nho Teinturier có cùi màu đỏ, là dạng đột biến tự nhiên của các giống truyền thống, mang đến sắc độc đáo cho rượu vang.

Vỏ nho chịu trách nhiệm chính trong việc tạo ra màu sắc của rượu, và độ dày của vỏ là yếu tố quan trọng quyết định sắc độ của từng loại rượu. Ví dụ, các giống nho như Cabernet Sauvignon và Merlot thường có vỏ dày hơn so với Gamay, mang đến màu sắc đậm hơn.

Khí hậu và thổ nhưỡng cũng đóng vai trò quan trọng trong định hình độ dày hay mỏng của vỏ nho mỗi loại. Khí hậu ấm áp thường tạo ra nho có vỏ dày hơn, do cây nho cần bảo vệ trái khỏi nắng mặt trời và nhiệt độ cao. Ngược lại, nho trồng ở vùng khí hậu mát mẻ thường có vỏ mỏng hơn, dẫn đến màu sắc rượu vang cũng nhạt hơn.

2.2. Kỹ thuật làm rượu vang

Kỹ thuật làm rượu vang là cả một công trình kéo dài hàng thập kỷ nên để phân giải chi tiết là rất khó. Tuy nhiên, về lý thuyết thì quá trình “nấu rượu” là một “dây chuyền” thu hoạch cẩn thận và tỉ mỉ, sơ chế cẩn thận rồi tách cùi mang đi ép nước. Trong quá trình ủ thì tùy theo mục đích cũng như “signature” của từng loại rượu mà lượng vỏ cho vào sẽ tùy chỉnh hợp lý.

Ở giai đoạn này, cường độ màu được xác định bởi: 

• Thời gian ngâm: Khung thời gian ngâm để tách màu tối ưu thường lên tới tám ngày. Nếu quá trình ngâm kéo dài hơn thời gian này, màu sắc sẽ kém đậm hơn.
• Hợp chất lên men: Cường độ màu có thể giảm nếu rượu được lên men với cả chùm nho hoặc do tiếp xúc lâu với cặn (vì chúng có thể hấp thụ một số màu).
• Kỹ thuật sản xuất rượu vang: Người làm rượu có thể thực hiện quá trình ngâm lạnh trước khi lên men nước nho hoặc sử dụng các phương pháp khác để tăng đồng sắc tố (kích thích giải phóng các hợp chất phenolic vào nước nho).

Xem thêm: [Khám phá] Quy trình sản xuất rượu vang chuẩn quốc tế 2024

2.3. Sự lão hóa

Mỗi sắc thái của rượu vang, từ đỏ rực rỡ đến vàng kim óng, đều là kết quả của quá trình oxy hóa phức tạp, một vũ điệu tinh tế giữa ánh sáng và thời gian.

Môi trường ủ rượu đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành màu sắc của vang:

• Thùng thép không gỉ: Tạo ra một môi trường khử, nơi mà rượu vang được bảo vệ khỏi sự oxy hóa, duy trì màu sắc tươi tắn, hương vị trái cây và độ chua sống động. Đây là lựa chọn lý tưởng cho các loại vang trắng và vang hồng trẻ, giúp duy trì sự tươi mát và tinh khiết.
• Thùng gỗ sồi: Cung cấp môi trường oxy hóa nhẹ nhàng, khuyến khích các phản ứng hóa học, tạo ra màu nâu hổ phách ấm áp và hương vị phức tạp cho rượu vang. Đây là sự lựa chọn hoàn hảo cho các loại vang đỏ cần lão hóa lâu dài, phát triển hương vị đậm đà và trưởng thành.

Màu sắc và nồng độ anthocyanin trong rượu vang có thể ảnh hưởng đến khả năng lão hóa của rượu. Nồng độ anthocyanin cao đồng nghĩa với độ khử cao, giúp rượu vang chống oxy hóa tốt hơn, lão hóa lâu dài hơn và phát triển hương vị phức tạp hơn.

3. Ý nghĩa bảng màu sắc của từng ly rượu vang

Bảng màu rượu vang chứa đựng nhiều ý nghĩa và biểu tượng – mỗi sắc thái đỏ, hồng, trắng, vàng đều ẩn chứa những thông tin hữu ích về loại rượu và đặc tính của chúng.

3.1. Rượu vang đỏ

Bảng màu rượu vang đỏ hình thành từ sắc tố anthocyanin có trong vỏ các loại trái cây sẫm màu như nho, việt quất, mận và anh đào. Mỗi loại vang đỏ đều có màu sắc riêng biệt, có được từ nho và phương pháp sản xuất sử dụng.

• Rượu vang đỏ nhẹ (Light bodied red wine): Rượu vang đỏ nhẹ thường sở hữu màu sắc nhạt và trong suốt, mang đến sự tinh tế đặc trưng. Các sắc độ từ tím sáng đến đỏ ruby là điển hình cho các loại rượu vang lên men từ giống nho Pinot Noir và Gamay. Một số vùng làm rượu khác, như St. Laurent và Zweigelt, cũng sản xuất ra những loại rượu vang có màu sắc đặc trưng này. Tuy nhiên, chúng rất nhạy cảm với ánh sáng và dễ bị oxy hóa.

• Rượu vang đỏ trung bình (Medium bodied red wine): Dòng rượu này có bảng màu đa dạng, từ đỏ ruby sẫm đến tím đậm, mang đến trải nghiệm thị giác ấn tượng. Điển hình cho dòng này là nho Garnacha ở Tây Ban Nha và Úc, hay Sangiovese ở Ý.
• Rượu vang đỏ đậm đà (Full bodied red wine): Sở hữu màu đậm và hương vị tannin trầm đậm, loại rượu này được chiết xuất từ nhiều giống nho khác nhau như Syrah, Malbec và Cabernet Sauvignon. Một số rượu vang đỏ lâu năm có màu nâu xỉn, như Merlot và Nebbiolo, nhưng vẫn có những loại giữ màu sắc ổn định hơn 20 năm.

3.2. Rượu vang trắng

Màu rượu vang trắng không chỉ thể hiện đặc trưng mà còn biểu đạt sắc thái hương vị. Sự phức tạp và ý nghĩa đằng sau bảng màu bắt nguồn từ đa dạng các giống nho xanh như Chardonnay, Riesling và Sauvignon Blanc.

Thực chất vang trắng có nhiều màu sắc khác nhau, như tinh khiết, vàng nhạt, vàng rơm là kết quả trực tiếp của sắc tố vỏ nho.

• Rượu vang trắng nhẹ (Light body): Màu trắng trong suốt, hơi ngả vàng nhạt hoặc xanh lục nhẹ nhàng, chúng thường được được giới trẻ yêu thích và săn lùng. Thời gian ủ ngắn, phần nhiều được chế tác từ các giống nho như Pinot Grigio, Muscadet, Vinho Verde hoặc Albarino. Màu trắng nhạt lôi cuốn tạo ra sự tươi mát và sống động, mang đến tính cân bằng giữa hương vị trái cây và độ chua.

• Rượu vang trắng trung bình (Medium body): Sắc vàng mỡ gà trong veo tạo nên ấn tượng về một phong thái trang nhã. Được chế tác chủ yếu từ các giống nho như Chardonnay, Sauvignon Blanc hoặc Chenin Blanc, chúng toát lên vẻ tinh tế, hài hòa, độ axit giòn với hương trái cây quyến rũ, để lại ấn tượng khó phai trong lòng người ái mộ.
• Rượu vang trắng hoàn thiện (Full body): Khi quá trình lão hóa diễn ra, rượu vang trắng được nhuộm màu vàng rơm tươi. Những chai vang này có độ axit cao và hương vị phong phú, phức hợp. Các giống nho như Chardonnay, Marsanne và Viognier mang đến sự tương tác hấp dẫn giữa độ axit sống động, trái cây thơm ngon và độ sâu.
• Rượu vang trắng được ủ lâu: Đôi khi, một số loại rượu vang trắng chọn lọc được ủ kỹ, số lượng sản xuất hạn chế và sự biến đổi của chúng để lại dấu ấn độc đáo. Rượu này phát triển, dần dần chuyển sang màu cam, nhạy cảm với ánh sáng theo thời gian.

3.3. Rượu vang hồng

Màu sắc của rượu vang hồng có thể phân lớp dễ dàng – nổi bật với dải màu từ hồng hoa cà, hồng vân anh cho đến tông màu be hoặc chút cam. Những tông màu này là kết quả từ sự tương tác phức tạp của hàm lượng phenolic được giải phóng trong thời gian tiếp xúc giữa vỏ và nước ép. Khi được chế tác từ nho Pinot Noir, rượu vang hồng sẽ mang màu hồng phấn dễ thương còn nho Garnacha sẽ mang lại sắc đỏ tươi.

Không chỉ riêng lĩnh vực rượu vang hồng, bảng màu vốn đóng vai trò là bảng chỉ dẫn để hiểu được đặc tính ẩn chứa bên trong vang. Mỗi màu sắc không chỉ phản ánh giống nho mà còn gợi ý về tình trạng của nho từ vườn đến đóng chai, gói gọn bản chất đặc trưng của nó.

4. Các yếu tố ảnh hưởng đến màu rượu vang

Màu sắc của rượu vang không phải là bất biến; nó có thể biến đổi theo thời gian và điều kiện bảo quản. Hiểu rõ các yếu tố làm thay đổi màu sắc của rượu vang giúp người tiêu dùng đưa ra những lựa chọn phù hợp với sở thích của mình.

Ánh sáng: Tiếp xúc với ánh sáng có thể gây ra quá trình oxy hóa, làm biến đổi màu sắc và hương vị của rượu vang. Rượu vang sẽ trở nên nhạt màu, đục và mất đi sự hấp dẫn. Để bảo quản rượu tốt nhất, nên cất giữ trong môi trường tối, mát mẻ, tránh xa ánh nắng trực tiếp.

Nhiệt độ: Nhiệt độ cao hoặc dao động nhiệt độ thất thường có thể đẩy nhanh quá trình phân hủy rượu, dẫn đến vị chua và mùi khó chịu. Lý tưởng nhất là rượu vang đỏ nên được bảo quản ở nhiệt độ ổn định trong khoảng 12-18 độ C, trong khi vang trắng cần được ướp lạnh ở mức 8-12 độ C.

Không khí: Không khí, đặc biệt là oxy, có khả năng kích hoạt quá trình oxy hóa trong rượu, khiến rượu mất cả màu sắc và hương vị. Sử dụng các cơ chế đóng kín như nút chai ngăn oxy xâm nhập vào chai sẽ giúp giữ gìn hương vị nguyên vẹn của rượu vang.

Thời gian: Quá trình lão hóa có thể nâng cao độ phức tạp và độ ổn định của hương vị của một số loại rượu vang, nhưng cũng đồng thời dẫn đến thay đổi màu sắc. Hiểu được thời kỳ lão hóa tối ưu cho từng loại rượu vang là vô cùng quan trọng. Thưởng thức vang vào thời điểm “đỉnh cao” sẽ mang đến trải nghiệm vị giác tuyệt vời nhất.

Việc nắm vững những yếu tố này không chỉ giúp bạn bảo quản rượu vang đúng cách mà còn tối ưu hóa trải nghiệm thưởng thức, đảm bảo mỗi ly rượu đều mang đến hương vị và màu sắc hoàn hảo nhất.

5. Lời kết

Hiểu biết về sắc độ của rượu vang là kiến thức quan trọng, giúp bạn thưởng thức và đánh giá rượu một cách tinh tế. Nắm bắt bảng màu rượu vang cung cấp thông tin sâu sắc về các giống nho, kỹ thuật sản xuất và quá trình lão hóa, từ đó nâng cao trải nghiệm ẩm thực. Bài viết của Ánh Vang phân tích sự đa dạng của dải màu rượu vang, không chỉ giúp nhận diện các sắc thái mà còn khám phá vẻ đẹp và những điều đặc biệt ẩn chứa trong mỗi màu sắc. Hy vọng bài viết này sẽ giúp độc giả trở nên sành sỏi hơn trong thế giới rượu vang.

Ngoài ra, bạn đừng quên ghé thăm website ANHVANG.VN để khám phá bộ sưu tập rượu vang nhập khẩu chính hãng từ những nhà làm vang hàng đầu thế giới tại Ý, Pháp, Chile, New Zealand, Tây Ban Nha.

Liên hệ Hotline/Zalo số điện thoại: : 0981 916 999 – 0356 707 325 hoặc liên hệ Facebook Rượu Ánh Vang để được tư vấn và đặt hàng nhanh nhất.