Lịch sử của rượu XO gắn liền với những câu chuyện truyền kỳ về sự tinh tế và khéo léo của các nhà pha chế. Qua hàng trăm năm, các loại rượu XO đã trở thành một di sản văn hóa, được truyền tụng và yêu thích bởi những người sành rượu trên khắp thế giới. Từ hương gỗ sồi, trái cây khô, gia vị cay nồng đến hương vani, socola, mỗi loại rượu đều mang đến những bất ngờ thú vị. Còn chần chờ gì, hãy cùng Ánh Vang tìm hiểu về các loại rượu XO nào!
1. Rượu XO là gì?
XO không chỉ là một cái tên, mà còn là một tiêu chuẩn vàng trong thế giới rượu mạnh. Ký hiệu này, viết tắt của “Extra Old“, được sử dụng để chỉ những loại rượu đã được ủ trong thùng gỗ sồi ít nhất 10 năm. Nhờ quá trình ủ lâu dài này, rượu XO mang đến một hương vị vô cùng đặc biệt, kết hợp hài hòa giữa vị cay nồng đặc trưng, hương gỗ sồi thơm lừng, vị vani ngọt ngào và hương trái cây chín mọng.
Xuất xứ từ vùng Cognac nổi tiếng của Pháp, rượu XO nhanh chóng trở thành biểu tượng của sự sang trọng và đẳng cấp, được ưa chuộng trên toàn thế giới. Dù là rượu XO Vinaca, XO Brandy hay bất kỳ thương hiệu nào khác, những chai rượu này đều sở hữu thiết kế chai lọ tinh tế, thu hút mọi ánh nhìn.
Khi thưởng thức rượu XO, bạn sẽ cảm nhận được sự cân bằng hoàn hảo giữa các hương vị, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực khó quên. Hương thơm phức hợp và dư vị kéo dài sẽ khiến bạn say mê ngay từ ngụm đầu tiên.
2. Nguồn gốc ra đời của rượu XO
Rượu Cognac có nguồn gốc từ thế kỷ 16, nhưng không cho đến cuối thế kỷ 19, dòng rượu “Extra Old” mới bắt đầu xuất hiện, chúng còn được biết đến với tên gọi “Napoléon” trong một số thị trường. Vào năm 2016, Bộ Nông nghiệp Pháp đã đưa ra quy định chính thức rằng các loại rượu XO phải được ủ ít nhất 10 năm. Trước đó, rượu XO chỉ cần được ủ ít nhất 6 năm.
Nguyên liệu chính để tạo nên rượu XO là nho trắng Ugni Blanc. Sau khi lên men và chưng cất hai lần, rượu được đưa vào các thùng gỗ sồi để ủ trong thời gian dài. Chính quá trình ủ này đã tạo nên hương vị đặc trưng, phức hợp và màu sắc hổ phách đẹp mắt của rượu XO.
Mỗi nhà sản xuất Cognac đều có những bí quyết riêng trong quá trình sản xuất và pha trộn, tạo nên những chai rượu XO với hương vị độc đáo. Khi thưởng thức rượu XO, bạn sẽ cảm nhận được sự hài hòa giữa vị cay nồng đặc trưng, hương gỗ sồi thơm lừng, vị vani ngọt ngào và hương trái cây chín mọng.
3. Rượu XO được làm từ đâu?
Để có được một chai rượu XO hảo hạng, người ta đã chọn những giống nho đặc biệt với những đặc tính riêng biệt. Hãy cùng khám phá những “ngôi sao” chính trong quá trình sản xuất các loại rượu XO nhé:
Ugni Blanc (hay Trebbiano): Giống nho này được trồng rộng rãi trên thế giới, nổi tiếng với năng suất cao. Tuy nhiên, điều đặc biệt ở Ugni Blanc là tính axit cao của nó. Chính nhờ đặc điểm này mà Ugni Blanc trở thành nguyên liệu lý tưởng để sản xuất Cognac và Armagnac, tạo nên những hương vị thanh lịch và tinh tế cho rượu XO.
Folle Blanche: Có nhiều tên gọi khác nhau như Picpoule, Gros Plant hay Enrageat blanc, giống nho này là một trong những thành phần không thể thiếu trong quá trình sản xuất rượu Cognac và Armagnac truyền thống. Folle Blanche mang đến những đặc trưng riêng biệt, góp phần tạo nên hương vị đa dạng và phức hợp cho rượu XO.
Colombard: Là một giống nho lai giữa Chenin blanc và Gouais blanc, Colombard được trồng chủ yếu ở các vùng Charentes và Gascony của Pháp. Giống nho này có họ hàng gần với các giống nho Armagnac Meslier-Saint-François và Cognac Balzac blanc (đã gần như tuyệt chủng). Colombard mang đến những đặc tính độc đáo, góp phần tạo nên sự phong phú và đa dạng cho hương vị của rượu XO.
4. Quy trình sản xuất rượu XO
Để tạo ra một chai rượu XO đẳng cấp, người ta phải trải qua một quá trình sản xuất vô cùng tỉ mỉ và công phu. Dưới đây là quy trình 4 bước sản xuất rượu XO, cụ thể:
Bước 1: Từ vườn nho đến thùng gỗ sồi
Thu hoạch và lên men: Tất cả bắt đầu từ những trái nho Ugni Blanc chín mọng. Sau khi thu hoạch, nho được ép lấy nước và lên men để tạo ra rượu vang trắng.
Chưng cất kép: Rượu vang sau đó được đưa vào nồi đồng để chưng cất hai lần. Lần chưng cất đầu tiên tạo ra một loại rượu thô, còn lần chưng cất thứ hai sẽ cho ra “eau-de-vie” – tinh hoa của rượu Cognac, với hương vị tinh khiết và nồng độ cồn cao.
Bước 2: Ủ trong thùng gỗ sồi
Lão hóa: Eau-de-vie được chuyển vào các thùng gỗ sồi Limousin để ủ. Quá trình này kéo dài ít nhất 10 năm, nhưng nhiều nhà sản xuất còn ủ lâu hơn nữa để tạo ra những hương vị phức tạp và sâu lắng. Trong quá trình ủ, rượu sẽ tiếp xúc với gỗ sồi, từ đó hấp thụ các hợp chất tannin, vanillin và các hương liệu khác, tạo nên màu sắc hổ phách đặc trưng và hương vị đa dạng.
Bước 3: Pha trộn và hoàn thiện
Pha trộn: Sau khi lão hóa, các loại eau-de-vie khác nhau sẽ được pha trộn lại với nhau bởi các bậc thầy pha chế rượu. Mỗi nhà sản xuất có một công thức pha trộn riêng, tạo nên “đánh dấu” đặc trưng cho thương hiệu của mình.
Lão hóa tiếp: Hỗn hợp rượu sau khi pha trộn sẽ được ủ thêm một thời gian nữa để các hương vị hòa quyện một cách hoàn hảo.
Bước 4: Đóng chai và thưởng thức
Cuối cùng, rượu XO sẽ được đóng chai và sẵn sàng để thưởng thức. Mỗi chai rượu XO đều là kết quả của một quá trình sản xuất tỉ mỉ và đòi hỏi sự kiên nhẫn, mang đến một trải nghiệm thưởng thức rượu vô cùng đặc biệt.
5. Điểm khác biệt giữa rượu XO và các loại rượu khác
Rượu XO, viết tắt của “Extra Old”, là một loại rượu Cognac đặc biệt, được xem như “viên ngọc quý” trong thế giới rượu mạnh. Vậy điều gì khiến rượu XO trở nên khác biệt so với các loại rượu khác?
- Nguyên liệu quý giá:
Nho Ugni Blanc: Đây là giống nho chủ yếu được sử dụng để sản xuất rượu Cognac, bao gồm cả rượu XO. Nho Ugni Blanc có hàm lượng axit cao, tạo nên nền tảng cho hương vị tươi mát và cân bằng của rượu.
Không sử dụng ngũ cốc: Khác với whisky, rượu XO hoàn toàn được làm từ nho, mang đến một hương vị thanh lịch và tinh tế hơn.
- Quy trình sản xuất tỉ mỉ:
Chưng cất kép: Rượu vang được chưng cất hai lần trong nồi đồng, loại bỏ các tạp chất và tập trung các hương vị tinh túy nhất.
Lão hóa lâu năm: Eau-de-vie (rượu sau khi chưng cất) được ủ trong thùng gỗ sồi ít nhất 10 năm. Trong quá trình này, rượu tiếp xúc với gỗ sồi, từ đó hấp thụ các hợp chất tannin, vanillin và các hương liệu khác, tạo nên màu sắc hổ phách đẹp mắt và hương vị phức hợp.
- Hương vị độc đáo:
Phức tạp và đa dạng: Rượu XO sở hữu một bảng hương vị phong phú, từ trái cây khô, hạt, mật ong đến socola và các gia vị ấm áp.
Mượt mà và cân bằng: Quá trình lão hóa lâu năm giúp làm giảm đi độ gắt của cồn, tạo nên một kết cấu mượt mà và dễ uống.
- Giá trị cao:
Quá trình sản xuất công phu: Do yêu cầu về thời gian ủ và quy trình sản xuất phức tạp, rượu XO thường có giá thành cao hơn so với các loại rượu khác.
Biểu tượng của đẳng cấp: Rượu XO được xem là một biểu tượng của sự sang trọng và tinh tế, thường được lựa chọn để thưởng thức trong những dịp đặc biệt.
6. Các loại rượu XO nổi tiếng trên thế giới
6.1. Rượu Martell XO
Hương vị: Martell XO nổi bật với hương vị phức hợp, cân bằng giữa vị trái cây chín mọng (đặc biệt là quả mơ), hương gỗ sồi vani và một chút gia vị cay nồng. Hương vị của Martell XO thường được đánh giá là rất tinh tế và thanh lịch.
Chất lượng: Martell là một trong những nhà sản xuất Cognac lâu đời và uy tín nhất. Rượu Martell XO được sản xuất từ những thùng gỗ sồi lâu năm, mang đến chất lượng vượt trội và hương vị ổn định qua nhiều năm.
Độ phổ biến: Martell XO là một trong những lựa chọn phổ biến của những người yêu thích rượu Cognac. Với hương vị thanh lịch và danh tiếng lâu đời, Martell XO luôn được tìm kiếm và đánh giá cao.
6.2. Rượu Hennessy XO
Hương vị: Hennessy XO nổi tiếng với hương vị mạnh mẽ, đậm đà, với sự kết hợp hài hòa giữa hương trái cây chín, hương gỗ sồi và vani. Hương vị của Hennessy XO thường được đánh giá là rất phức tạp và đa dạng.
Chất lượng: Hennessy là một trong những thương hiệu Cognac lớn nhất và được biết đến rộng rãi trên toàn thế giới. Rượu Hennessy XO được sản xuất với quy trình nghiêm ngặt, đảm bảo chất lượng cao và hương vị đặc trưng.
Độ phổ biến: Hennessy XO là một trong những loại rượu XO bán chạy nhất trên thế giới. Với hương vị mạnh mẽ và danh tiếng toàn cầu, Hennessy XO là lựa chọn hàng đầu của nhiều người.
6.3. Rượu Camus XO
Hương vị: Camus XO mang đến một hương vị độc đáo, với sự kết hợp giữa hương trái cây tươi (như cam quýt), hương hoa và hương gỗ sồi. Hương vị của Camus XO thường được đánh giá là rất tươi mát và sảng khoái.
Chất lượng: Camus là một nhà sản xuất Cognac lâu đời, nổi tiếng với chất lượng cao và sự độc đáo. Rượu Camus XO được sản xuất từ những thùng gỗ sồi lâu năm, mang đến hương vị phức tạp và tinh tế.
Độ phổ biến: Camus XO là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai yêu thích hương vị tươi mát và độc đáo. Mặc dù không phổ biến bằng Hennessy và Martell, nhưng Camus XO vẫn được đánh giá cao bởi những người sành rượu.
7. Những lưu ý khi thưởng thức rượu XO từ chuyên gia
Rượu XO, với hương vị phức tạp và lịch sử lâu đời, xứng đáng được thưởng thức một cách trọn vẹn. Để tận hưởng hết những gì mà một chai rượu XO mang lại, bạn hãy thử áp dụng những gợi ý sau:
Lựa chọn ly rượu phù hợp: Hãy chọn một chiếc ly có hình dáng đặc biệt, phần bụng tròn và cổ thu nhỏ lại. Hình dáng này giúp tập trung hương thơm và giúp bạn cảm nhận trọn vẹn từng tầng hương của rượu.
Nhiệt độ lý tưởng: Nhiệt độ phòng là nhiệt độ lý tưởng để thưởng thức rượu XO. Bạn có thể hơi ấm ly rượu bằng lòng bàn tay để hương vị được bung tỏa tốt hơn.
Quan sát màu sắc: Màu sắc của rượu XO sẽ tiết lộ nhiều điều thú vị về tuổi và hương vị của nó. Một màu hổ phách đậm thường cho thấy rượu đã được ủ lâu năm và có hương vị phức tạp.
Cảm nhận hương thơm: Hãy nghiêng ly và xoay nhẹ để hương thơm của rượu lan tỏa. Bạn sẽ ngạc nhiên trước sự đa dạng của hương thơm, từ trái cây chín mọng, gỗ sồi, vani đến gia vị.
Nhấp một ngụm nhỏ: Để rượu tràn ngập khoang miệng và cảm nhận từng chút hương vị. Hãy để ý đến độ mượt mà, vị ngọt, vị cay và dư vị kéo dài.
Thời điểm thưởng thức: Rượu XO thường được thưởng thức sau bữa ăn để giúp tiêu hóa và thư giãn. Bạn cũng có thể kết hợp nó với một tách cà phê đen hoặc một điếu xì gà để tăng thêm trải nghiệm.
Nguyên chất là tuyệt vời nhất: Đừng thêm đá hoặc nước vào rượu XO, điều này sẽ làm loãng hương vị và làm mất đi sự tinh tế của nó.
8. Rượu XO giá bao nhiêu?
Rượu XO, với hương vị đặc biệt và quá trình sản xuất tỉ mỉ, luôn được xem là một trong những loại đồ uống cao cấp. Vậy giá của những chai rượu XO này như thế nào?
Hennessy XO: Được mệnh danh là “ông hoàng” của các loại Cognac, Hennessy XO hiện đang có giá khoảng 4.500.000 VNĐ/chai 700ml. Với hương vị mạnh mẽ và danh tiếng toàn cầu, Hennessy XO là lựa chọn của nhiều người sành rượu.
Remy Martin XO: Không kém cạnh Hennessy, Remy Martin XO cũng là một trong những cái tên đình đám trong làng rượu Cognac. Với giá khoảng 3.500.000 VNĐ/chai 700ml, Remy Martin XO mang đến một trải nghiệm thưởng thức rượu tuyệt vời.
Martell XO Supreme: Martell XO Supreme là một phiên bản đặc biệt của Martell, với giá khoảng 4.300.000 VNĐ/chai 700ml. Loại rượu này được đánh giá cao về chất lượng và hương vị độc đáo.
*Lưu ý: Giá này chỉ mang tính chất tham khảo và có thể thay đổi tùy thuộc vào thị trường và địa điểm bán hàng.
9. Lời kết
Đầu tư vào một chai rượu XO không chỉ là việc sở hữu một sản phẩm chất lượng, mà còn là một khoản đầu tư thông minh. Giá trị của rượu XO thường tăng theo thời gian, và chúng có thể trở thành một phần trong bộ sưu tập rượu quý giá của bạn. Hy vọng với những điều Ánh Vang chia sẻ trong bài viết các loại rượu XO sẽ giúp bạn tìm thấy chai rượu phù hợp với khẩu vị của mình.
Đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích về rượu! Hãy ghé thăm website Ánh Vang để khám phá bộ sưu tập rượu vang chính hãng từ những nhà làm vang hàng đầu thế giới tại Ý, Pháp, Chile, New Zealand, Tây Ban Nha.
Quý khách có thể liên hệ Hotline/Zalo số điện thoại: 096 3030 356 hoặc liên hệ Facebook Rượu Ánh Vang để được tư vấn và đặt hàng nhanh nhất.