Học cách nếm rượu vang: Hướng dẫn cho người mới bắt đầu

Hãy cùng học cách nếm rượu vang cũng như khám phá nghệ thuật thưởng thức rượu vang qua 4 bước đơn giản. Các chuyên gia rượu vang hàng đầu thế giới đã sử dụng phương pháp này để rèn luyện vị giác tinh tế và nâng cao khả năng phân biệt các loại rượu. Dù bạn là người mới bắt đầu hay đã có kinh nghiệm, những bước cơ bản này sẽ giúp bạn tận hưởng trọn vẹn hương vị của rượu vang. Cùng Ánh Vang khám phá ngay!

1. Bốn bước cơ bản khi bạn muốn học cách nếm rượu vang

Ai cũng có thể thưởng thức rượu vang, tất cả những gì bạn cần là một ly rượu và một chút tập trung. Có 4 bước cơ bản để học cách nếm rượu:

• Nhìn: Quan sát màu sắc của rượu dưới ánh sáng tự nhiên và quan sát màu sắc, cường độ màu và độ sánh.
• Ngửi: Hãy ngửi ly rượu của bạn và cố gắng ghi nhận hồ sơ mùi hương của nó trước khi nếm.
• Nếm: Nhấp một ngụm lớn và tráng qua vòm miệng của bạn trước khi nuốt. Đánh giá vị chua, đắng, ngọt và các hương vị khác của rượu.
• Suy ngẫm: Kết luận lại những gì bạn cảm nhận được để ghi nhớ về loại rượu đó.

1.1. Nhìn

1.1.1. Màu sắc và độ đậm nhạt

Rượu vang trắng: Nếu rượu vang trắng có màu sẫm, có thể nó đã được ủ lâu hoặc trải qua quá trình oxy hóa. Chẳng hạn, vang trắng ủ trong thùng gỗ sồi thường có màu đậm hơn so với vang ủ trong thùng thép không gỉ, vì thùng gỗ cho phép một lượng oxy nhất định thẩm thấu vào rượu.

Rượu vang hồng: Mức độ đậm nhạt của vang hồng chủ yếu do thời gian ngâm vỏ nho quyết định. Rượu có màu càng sẫm thì thời gian tiếp xúc với vỏ nho càng lâu.

Rượu vang đỏ: Quan sát màu rượu ở phần rìa ly để nhận biết sắc thái thực sự. Nhìn vào phần trung tâm để đánh giá độ đậm hay nhạt của màu rượu.

• Rượu có màu đỏ tươi hoặc sáng thường có độ axit cao hơn.
• Nếu màu rượu đậm hơn, có thể nó được làm từ giống nho có độ axit thấp.
• Màu rượu nhạt có thể là dấu hiệu của vang đã ủ lâu năm.
• Khi rượu vang đỏ trưởng thành, màu sắc sẽ dần nhạt đi và chuyển sang tông đỏ gạch.

1.1.2. Độ dày

Rượu càng có độ sánh thì nồng độ cồn hoặc lượng đường trong rượu càng cao, hoặc cả hai yếu tố này đều góp phần vào độ đậm đặc của rượu.

• “Chân rượu vang” hay “nước mắt rượu”: Đây là hiện tượng những giọt rượu chảy xuống thành ly sau khi lắc rượu, được gọi là hiệu ứng Gibbs-Marangoni. Hiện tượng này xảy ra do sự chênh lệch sức căng bề mặt khi rượu bay hơi. Nếu “chân rượu” dày và chảy chậm, điều đó thường cho thấy rượu có nồng độ cồn cao. Yếu tố môi trường như nhiệt độ và độ ẩm cũng có thể ảnh hưởng đến hiện tượng này.
• Cặn rượu: Một số loại rượu vang không lọc kỹ trong quá trình sản xuất có thể để lại cặn nhỏ ở đáy ly. Những hạt này hoàn toàn vô hại và có thể dễ dàng loại bỏ bằng cách rót rượu qua lưới lọc bằng thép không gỉ, tương tự như cách lọc trà.

Xem thêm: Tại sao rượu vang lại có cặn? Sự thật về hiện tượng này 

Xem thêm: Nắm trọn bí kíp của chuyên gia để biết thế nào là rượu vang ngon 

1.2. Ngửi

Rượu vang chứa vô số hợp chất tạo nên hương thơm đặc trưng. Để nhận biết rõ từng mùi hương, cách tốt nhất là ngửi rượu trước khi nếm.

1.2.1. Mẹo ngửi rượu đúng cách

Đưa ly rượu lại gần mũi, hít nhẹ để cảm nhận mùi hương ban đầu mà không làm khứu giác bị quá tải.

Lắc nhẹ ly để rượu tiếp xúc với không khí, giúp giải phóng thêm hương thơm. Sau đó, đưa mũi vào ly và hít sâu để nhận diện nhiều tầng hương hơn.

Thử ngửi theo từng nhịp ngắn thay vì hít liên tục, điều này giúp dễ dàng nhận biết các hương riêng biệt trong rượu.

1.2.2. Tìm kiếm hương thơm theo nhóm

• Hương trái cây: Đầu tiên, hãy cố gắng chọn ra một hương trái cây cụ thể. Bạn có cảm nhận mùi dâu, mâm xôi, việt quất không? Nếu không, hãy thử mùi cam chanh hay đào, mơ. Tuổi, chín, nấu hay khô? Ngửi được bất kỳ mùi quả là một múi tiêu tốt.
• Thảo mộc/Những thứ khác: Một số loại rượu vang ngon hơn những loại khác và có nhiều hương thảo mộc, hoa và khoáng chất. Hãy thử đặt tên, không cần phải sợ sai đâu!
• Gỗ sồi: Nếu rượu có mùi vani, bánh nướng, dừa, khói, sô cô la, cola, tuyết tùng, hoặc cà phê thì rất có thể nó đã được ủ trong thùng gỗ sồi. Gỗ sồi tạo ra nhiều tầng hương khác nhau (do phương pháp xử lý gỗ sồi khác nhau). Sồi Mỹ (Quercus alba) thường có hương thì là và dừa trong khi gỗ sồi châu Âu (Quercus robur) lại cho hương vani, tiêu và nhục đậu khấu.
• Đất: Khi bạn nghe thấy “mùi đất”, cố gắng ngửi xem đó là mùi hữu cơ (mùn, nấm…) hãy mùi vô cơ (đá phiến, phấn, sỏi, đất sét). Nhóm hương liệu này được cho là có nguồn gốc từ vi sinh vật và có thể sẽ giúp bạn biết về nguồn gốc xuất xứ của rượu.

1.2.3. Những lỗi thường gặp trong rượu vang

Dưới đây là những lỗi phổ biến có thể ảnh hưởng đến chất lượng rượu:

• Mùi ẩm mốc (Lỗi do nút chai): Nếu rượu có mùi giống giấy ẩm, hầm rượu cũ hoặc gỗ mục, rất có thể nó đã bị nhiễm TCA (Trichloroanisole) – một hợp chất gây ra lỗi “corked”. Nguyên nhân có thể do nút chai hoặc điều kiện bảo quản không phù hợp.
• Mùi lưu huỳnh: Nếu rượu có mùi giống trứng thối, bắp cải luộc hoặc cao su cháy, có thể nó chứa quá nhiều hợp chất lưu huỳnh. Điều này thường xảy ra khi rượu bị thiếu oxy trong quá trình sản xuất.
• Lỗi oxy hóa: Rượu bị oxy hóa sẽ có màu sắc sẫm hơn bình thường (chuyển sang nâu hoặc vàng sậm), kèm theo mùi táo hỏng, hạnh nhân hoặc mật ong. Đây là dấu hiệu rượu đã tiếp xúc quá nhiều với không khí, làm mất đi độ tươi mới.
• Mùi chua gắt: Nếu rượu có mùi giống giấm, giấm táo hoặc nước sơn móng tay, có thể nó chứa quá nhiều axit axetic hoặc ethyl acetate. Đây là lỗi do vi khuẩn phát triển quá mức, làm rượu có vị chua khó chịu.
• Mùi Brettanomyces (Brett): Nếu bạn cảm nhận được mùi băng keo cá nhân, da thuộc hoặc mùi chuồng ngựa, rất có thể rượu đã bị nhiễm Brettanomyces – một loại nấm men tự nhiên có thể làm thay đổi hương vị vang.
• Nhiễm tia UV: Khi rượu tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời hoặc ánh sáng mạnh trong thời gian dài, nó có thể bị biến đổi mùi vị, tạo ra hương khó chịu như bắp cải luộc hoặc len ướt. Vì vậy, rượu nên được bảo quản ở nơi tối, tránh ánh sáng trực tiếp để giữ được hương vị nguyên bản.

1.3. Nếm

Để cảm nhận rượu vang trọn vẹn, hãy nâng ly lên, nhấp một ngụm vừa phải và nhẹ nhàng đảo rượu trong miệng. Hãy để rượu chạm vào mọi vị trí trong khoang miệng. Sau đó, bạn có thể nuốt hoặc nhổ ra, rồi hít vào từ từ qua miệng và thở ra bằng mũi để cảm nhận rõ hơn hương vị.

Các yếu tố tạo nên hương vị rượu:

• Độ ngọt: Rượu này có vị ngọt không? Đây là cảm giác đầu tiên mà lưỡi bạn nhận ra khi nếm thử.
• Độ chua: Rượu có khiến bạn tiết nước bọt nhiều không? Nếu có, chứng tỏ độ axit của rượu khá cao.
• Độ chát (Tannin): Khi uống, bạn có cảm thấy miệng hơi khô và có vị chát không? Nếu có, đó là do tannin trong rượu. Tannin từ vỏ nho thường tạo cảm giác khô ở môi và lưỡi, trong khi tannin từ gỗ sồi sẽ để lại vị chát nhẹ hơn.
• Độ cồn: Khi uống, bạn có cảm thấy một chút hơi ấm lan tỏa trong miệng không? Đó chính là độ cồn của rượu.
• Độ đậm: Hương vị của rượu có mạnh mẽ, đậm đà hay chỉ thoang thoảng nhẹ nhàng?
• Hậu vị: Sau khi nuốt, rượu để lại dư vị như thế nào? Có vị chua, đắng, hơi mặn hay có chút hương khói, thảo mộc, hoa không?
• Độ phức tạp: Bạn có dễ dàng nhận ra từng tầng hương vị trong rượu không? Nếu rượu có nhiều mùi vị đan xen, đó là một loại vang phức tạp.
• Tầng lớp hương vị: Khi thưởng thức, bạn có nhận thấy sự thay đổi trong hương vị theo thời gian không? Một số loại rượu có sự phát triển tầng lớp hương vị, mang lại trải nghiệm thú vị hơn.

Việc nếm rượu không chỉ đơn thuần là uống mà còn là cách để khám phá những tầng hương vị tinh tế mà mỗi chai vang mang lại. Hãy chậm rãi cảm nhận và tận hưởng từng giọt rượu nhé!

1.4. Suy ngẫm

Cải thiện khả năng thưởng thức rượu vang không phải là điều có thể làm trong một sớm một chiều. Đây là một quá trình cần sự chủ động và kiên nhẫn. Quan trọng nhất, bạn cần suy nghĩ để hiểu rõ sở thích của bản thân cũng như biết cách so sánh, đánh giá các loại rượu khác nhau.

1.4.1. Cách xếp hạng rượu vang

Việc xếp hạng rượu vang bắt đầu phổ biến từ những năm 1980, khi hệ thống đánh giá theo thang điểm 100 của Robert Parker ra đời. Hiện nay, có nhiều phương pháp chấm điểm khác nhau, từ thang điểm 100, thang 20 điểm, cho đến cách đánh giá theo số sao (từ 1 đến 5 sao).

Tuy nhiên, một chai rượu được chấm điểm cao không có nghĩa là bạn sẽ thích nó. Thực tế, những hệ thống đánh giá này chủ yếu mang tính tham khảo, bởi mỗi người có cách cảm nhận và gu thưởng thức khác nhau.

Để thực sự hiểu được sở thích của mình, bạn cần thời gian và sự rèn luyện. Điểm khác biệt giữa một người uống rượu thông thường và một chuyên gia chính là sự thực hành – đặc biệt là qua phương pháp nếm đối chiếu.

1.4.2. Nếm đối chiếu – Bí quyết rèn luyện vị giác

Phương pháp này yêu cầu bạn thử lần lượt các loại rượu khác nhau, giúp nhận ra sự tương đồng và khác biệt giữa chúng. Đây là cách tốt nhất để phát triển khả năng cảm nhận rượu vang. Dưới đây là một số gợi ý để bạn luyện tập:

• So sánh rượu vang Malbec từ Argentina và Pháp
• Thử Chardonnay ủ trong thùng gỗ sồi và loại không ủ gỗ sồi
• So sánh Sauvignon Blanc với Grüner Veltliner
• Đối chiếu Merlot, Cabernet Franc, và Cabernet Sauvignon
• Thử Pinot Noir đến từ các quốc gia khác nhau
• So sánh Syrah trong điều kiện khí hậu khác nhau
• Thử cùng một loại rượu nhưng khác niên vụ (hay còn gọi là nếm dọc)

Việc nếm đối chiếu không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về rượu vang mà còn là bước quan trọng để học cách thử rượu theo phương pháp thử mù (blind tasting), một kỹ năng cần thiết của những người sành rượu.

Chuyện cải thiện khả năng nếm rượu sẽ không diễn ra trong ngày một ngày hai. Nó là một quá trình nên có chủ đích và quan trọng hơn hết là phải suy nghĩ để biết bạn thích gì và so sánh được thứ đó.

2. Cách ghi chú nếm rượu đúng cách

Bạn chắc chắn sẽ không nhớ được hết tất cả các loại rượu vang mà mình đã nếm. Nhưng may mắn thay, nếu bạn ghi phiếu nếm đúng cách, bạn có thể dễ dàng gọi tên các loại rượu ngon và nhớ được trải nghiệm lúc nếm. Đây là những gì có trong một phiếu nếm được ghi đúng cách:

• Loại rượu bạn nếm: Nhà sản xuất, khu vực, (các) giống nho, niên vụ và bất cứ tên gọi đặc biệt nào (Riserva, Blanc de Blancs, v.v.).
• Thời điểm bạn nếm rượu: Tất cả các loại rượu đều thay đổi theo số năm ủ.
• Ý kiến của bạn: Hãy bám sát một hệ thống đánh giá phù hợp với bạn.
• Những gì bạn nhìn thấy: Giúp bạn hiểu rượu trước khi ngửi!
• Những gì bạn ngửi thấy: Càng dùng từ cụ thể thì càng tốt. Hãy liệt kê tất cả các đặc điểm rõ nhất để nắm được tiến hóa mùi thơm theo hệ thống các tầng hương.
• Những gì bạn nếm thấy: Vì chúng ta “nếm” bằng mũi rất nhiều nên trong phần này hãy cố gắng tập trung vào cảm giác của rượu trong vòm miệng, độ chua, lượng tannin và độ dài dư vị. Bạn có thể bắt đầu từ chỉ số ghi mà bạn không ngửi ra được.
• Bạn đang làm gì? Ở đâu? Ăn món gì? Với ai?

3. Mẹo học cách nếm rượu vang hữu ích

• Vượt qua mùi “rượu”: Khi mùi rượu quá nồng, việc cảm nhận các hương vị khác trở nên khó khăn. Hãy thử cách hít ngắn xen kẽ hít dài để khứu giác của bạn nhạy bén hơn.
• Học cách xoáy ly: Khi xoáy nhẹ ly rượu, bạn sẽ thấy những hương thơm ẩn giấu dần hé lộ. Hãy thử tìm kiếm các video hướng dẫn trực tuyến để trở thành một ‘dàn nhạc trưởng’ điều khiển hương vị rượu.
• Tìm thêm hương vị khi nếm: Hãy bắt đầu cuộc hành trình khám phá hương vị bằng một ngụm lớn để cảm nhận tổng thể. Sau đó, nhấp những ngụm nhỏ hơn để phân tích từng chi tiết tinh tế. Bạn có thể bắt đầu bằng những hương vị chung như “trái cây đỏ” rồi dần đi sâu vào thế giới hương vị đa dạng như “mận chín mọng, mâm xôi nướng thơm lừng, hoặc dâu tây đậm đà”
• Nâng cao khả năng nếm thử nhanh hơn: So sánh các loại rượu khác nhau sẽ giúp bạn rèn luyện vị giác nhanh chóng hơn. Tham gia các buổi nếm rượu hoặc tự tổ chức cùng bạn bè, bạn sẽ nhanh chóng nhận ra sự khác biệt tinh tế giữa từng loại rượu và rèn luyện vị giác của mình.
• “Quá tải” với hương thơm rượu: Khi thưởng thức một loại rượu vang phức tạp, chúng ta có thể cảm thấy choáng ngợp trước hương thơm của chúng. Hãy tạm nghỉ ngơi bằng cách ngửi vào cổ tay để khứu giác được “hồi phục”.
• Viết ghi chú nếm rượu: Viết ghi chú không chỉ giúp bạn ghi nhớ những gì mình đã nếm mà còn là một cách tuyệt vời để rèn luyện khả năng phân tích và diễn đạt những cảm nhận tinh tế nhất.

4. Lời kết 

Bài viết trên đây của Ánh Vang đã chia sẻ đến bạn cách nếm rượu vang chi tiết nhất. Nếm rượu không chỉ là một sở thích, mà còn là một hành trình khám phá bản thân. Qua mỗi ly rượu, bạn sẽ khám phá ra những khía cạnh mới về khẩu vị và sở thích của mình. Hãy tiếp tục học hỏi và trải nghiệm để trở thành một người thưởng thức rượu sành sỏi nhé!

Đừng quên ghé thăm website Ánh Vang để tìm kiếm loại rượu vang tuyệt vời và khám phá bộ sưu tập rượu vang nhập khẩu chính hãng từ những nhà làm vang hàng đầu thế giới tại Ý, Pháp, Chile, New Zealand, Tây Ban Nha.

Quý khách có thể liên hệ Hotline/Zalo số điện thoại: 096 3030 356 hoặc liên hệ Facebook Rượu Ánh Vang để được tư vấn và đặt hàng nhanh nhất.