Câu chuyện về vùng Rioja – trái tim của rượu vang Tây Ban Nha

Đối với những người yêu thích rượu vang, Rioja chắc hẳn đã trở thành một cái tên quen thuộc. Được mệnh danh là “trái tim của rượu vang Tây Ban Nha“, vùng đất này nổi tiếng với giống nho bản địa Tempranillo và những chai vang mang phong cách đa dạng, chất lượng hàng đầu. Địa hình đồi núi đa dạng cùng điều kiện khí hậu đặc trưng đã tạo nên những chai vang Rioja độc đáo, xứng đáng để khám phá. Hãy cùng Ánh Vang tìm hiểu sâu hơn về vùng đất rượu vang huyền thoại này.

1. Lịch sử vùng Rioja

Nghệ thuật trồng nho và sản xuất rượu vang tại vùng Rioja đã có từ thời kỳ La Mã cổ đại, để lại dấu ấn sâu đậm trong di sản văn hóa của vùng. Ngành công nghiệp này đạt đến đỉnh cao phát triển trong khoảng thời gian từ thế kỷ thứ III trước Công nguyên đến thế kỷ VI sau Công nguyên.

Từ thế kỷ 13, vùng Rioja đã bắt đầu thương mại hóa rượu vang. Đến những năm 1780, kỹ thuật ủ rượu trong thùng gỗ sồi từ Bordeaux danh tiếng được Don Manuel Quintano du nhập vào, mở ra một chương mới cho ngành sản xuất rượu vang địa phương. Năm 1787, Hội đồng trồng nho Hoàng gia ra đời, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc nâng cao chất lượng rượu vang Rioja.

Tiếp nối những thành công đó, từ năm 1806 đến năm 1899, các nhà sản xuất rượu vang đã không ngừng đổi mới, giới thiệu những công nghệ và quy trình sản xuất tiên tiến, góp phần đưa rượu vang Rioja lên tầm cao mới.

Đầu thế kỷ 20, dịch bệnh Phylloxera đã gây ra một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng cho ngành sản xuất rượu vang Rioja, tàn phá gần như toàn bộ các vườn nho. Phải mất đến những năm 1970, với sự đầu tư mạnh mẽ từ Pháp và quá trình hiện đại hóa sản xuất, ngành công nghiệp này mới hồi sinh ngoạn mục.

Năm 1925, Rioja trở thành vùng rượu vang đầu tiên của Tây Ban Nha đạt được danh hiệu Chỉ định Xuất xứ (DO), khẳng định chất lượng đặc biệt của rượu vang nơi đây. Đến năm 1991, danh hiệu này được nâng lên cấp độ cao hơn, trở thành DOCa, chứng tỏ sự ưu việt vượt trội của rượu vang Rioja. Thành công của rượu vang cổ điển năm 1970 đã góp phần củng cố vị thế của Rioja như một trong những loại rượu vang hàng đầu thế giới.

Văn hóa rượu vang đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người dân Rioja. Với những vườn nho trải dài và các nhà máy rượu vang hiện đại, Rioja hiện là một điểm đến hấp dẫn cho những người yêu thích rượu vang, sánh ngang với Xứ Basque nổi tiếng.

2. Địa lý, khí hậu và thổ nhưỡng vùng Rioja

Phần lớn vùng Rioja nằm trong khu vực hành chính cùng tên, với dòng sông Oja chảy qua. Tuy nhiên, những vườn nho ở phía bắc xa nhất lại thuộc về Navarra và País Vasco. Địa giới của vùng Rioja không chỉ được xác định bởi các ranh giới hành chính mà còn bởi những đặc điểm địa lý độc đáo, đặc biệt là sông Ebro và những dãy núi Sierra de la Demanda và Sierra de Cantabria.

Dãy núi Cantabrian, như một bức tường thành tự nhiên, bao bọc Rioja về phía bắc và tây, cản trở những luồng gió lạnh và ẩm từ Đại Tây Dương. Nhờ đó, vùng Rioja được hưởng một khí hậu ôn hòa, rất thuận lợi cho việc trồng nho.

Khí hậu của vùng này ấm áp và khô hơn đáng kể so với các khu vực phía bắc. Đất đai ở đây vô cùng đa dạng, từ đó tạo nên sự phong phú cho hương vị rượu vang. Tuy nhiên, loại đất chứa hàm lượng đá vôi cao được xem là lý tưởng nhất cho việc trồng nho. Mặc dù có sự đa dạng đó, các nhà sản xuất rượu vang ở Rioja vẫn tập trung vào việc sản xuất rượu vang mang đậm phong cách đặc trưng của vùng và mang nhãn hiệu Rioja DO.

Bên cạnh những loại rượu vang truyền thống, Rioja còn mang đến những bất ngờ thú vị với các phong cách rượu vang khác. Đặc biệt đáng chú ý là sự xuất hiện của rượu vang sủi tăm – một điều khá bất ngờ đối với nhiều người. Thậm chí, một số vùng trong Rioja còn được phép sản xuất Cava, một loại rượu vang sủi tăm nổi tiếng của Tây Ban Nha.

Năm 2017, diện tích trồng nho ở Rioja đạt con số ấn tượng 64.215 ha, tương đương 158.679 mẫu Anh. Trong đó, 91% diện tích này được dành để trồng các giống nho đỏ. Sản lượng rượu vang thu được từ những vườn nho rộng lớn này đã vượt quá 250 triệu lít, tương đương 66 triệu gallon Mỹ.

3. Giống nho làm nên tên tuổi vùng Rioja

Từ năm 1925, vùng Rioja đã xác định rõ 7 giống nho truyền thống được phép sử dụng, theo quy định chặt chẽ của Hội đồng điều tiết DOCa bao gồm:

• Nho đỏ: Tempranillo, Garnacha (Grenache), Mazuelol, Graciano.
• Nho trắng: Macabeo (Viura), Malvasia, Grenache blanc.

Năm 2007, Hội đồng điều tiết Rioja đã có những thay đổi đáng kể khi cho phép bổ sung một số giống nho mới vào danh sách các giống nho được phép sử dụng, bao gồm cả các giống nho bản địa như Maturana, Maturana blanca, Tempranillo blanco và Turruntés, cũng như các giống nho quốc tế nổi tiếng như Chardonnay, Sauvignon Blanc và Verdejo. Quyết định này nhằm tăng cường sự đa dạng của rượu vang Rioja và khôi phục di sản trồng nho lâu đời của vùng.

Ngược lại, các giống nho quốc tế như Chardonnay, Sauvignon Blanc và Verdejo chỉ đóng vai trò phụ trong các chai rượu Rioja. Điều này được thể hiện rõ ràng trên nhãn rượu, khi các giống nho bản địa như Viura, Garnacha blanca, Malvasía de Rioja, Maturana blanca, Tempranillo blanco hoặc Turruntés luôn được ưu tiên ghi trước.

4. Các phong cách làm rượu vang vùng Rioja

4.1. Rượu vang đỏ

Đối với rượu vang đỏ sẽ có hai phương pháp chính để xử lý nho trước khi lên men: khử mùi và khử carbonic (lên men cả chùm với thân cây).

Sau khi trải qua quá trình ngâm cacbonic đặc trưng, rượu vang đỏ Rioja được gửi gắm vào những chiếc thùng gỗ sồi 225 lít trong khoảng 1 – 3 năm. Quá trình ủ này, kết hợp với việc sử dụng cả gỗ sồi Mỹ và Pháp, đã tạo nên một bản giao hưởng hương vị độc đáo. Gỗ sồi Mỹ mang đến những nốt hương vani, dừa và gia vị ngọt ngào, góp phần làm phong phú thêm cấu trúc và hương vị của rượu vang.

Khác với quan niệm truyền thống, rượu vang Rioja hiện đại đã có những cải tiến đáng kể. Chúng trở nên êm dịu và ít chua hơn nhờ quá trình ủ trong các thùng gỗ sồi đặc biệt đến từ Hungary và Pháp.

4.2. Rượu vang trắng

Rượu vang trắng vùng này chủ yếu được làm từ giống nho Viura (hay còn gọi là Macabeo), kết hợp với một số giống nho khác. Để tạo ra rượu vang trắng, người ta ép nho để lấy nước, sau đó chỉ phần nước này được lên men.

4.3. Rượu vang hồng

Rượu vang hồng của vùng Rioja làm từ nho Garnacha thường mang đến những hương vị trái cây tươi mát, sống động. Để tạo ra loại rượu này, người ta loại bỏ cuống nho, ép nhẹ nhàng và ngâm vỏ trong một thời gian ngắn. Quá trình này giúp chiết xuất màu hồng đặc trưng và hương vị trái cây phong phú.

5. Những chai vang hảo hạng đến từ vùng Rioja

5.1. Rượu Vang Tây Ban Nha Faustino VII Tempranillo

Được sản xuất bởi Bodegas Faustino – một trong những nhà sản xuất rượu vang danh tiếng bậc nhất Tây Ban Nha, Faustino VII Tempranillo là kiệt tác của thời gian và tâm huyết. Với những trái nho Tempranillo trên 25 năm tuổi, chai rượu này mang đến một hành trình khám phá Rioja đầy thú vị, nơi hương vị tươi mới và thanh lịch hòa quyện cùng terroir độc đáo của vùng đất.

5.2. Rượu Vang Heraclio Alfaro DOCa Rioja

Heraclio Alfaro Finca Estarijo là một tuyệt phẩm rượu vang, nổi bật với hương vị đặc trưng của giống nho Graciano. Sự kết hợp hài hòa với Garnacha, Tempranillo và Mazuela – những giống nho truyền thống của miền Đông Rioja – đã tạo nên một chai rượu vang thanh lịch, tươi mát, với hương thơm quyến rũ của trái cây đen và cam thảo.

5.3. Rượu vang Tây Ban Nha Faustino Red Crianza

Faustino Red Crianza là một kiệt tác rượu vang đỏ đến từ vùng Rioja Alavesa danh tiếng, là tâm huyết của Bodegas Faustino. Với quy trình sản xuất tỉ mỉ và sự lựa chọn nguyên liệu kỹ lưỡng, chai rượu này đã chinh phục những người yêu vang khó tính nhất. Mỗi ngụm rượu như một cuộc hành trình khám phá hương vị đa dạng của trái cây đỏ chín mọng, gỗ sồi và gia vị, tất cả hòa quyện tạo nên một bản giao hưởng tuyệt vời.

6. Lời kết 

Vùng Rioja không chỉ là nơi hội tụ những vườn nho trứ danh và những chai rượu vang đẳng cấp, mà còn là một hành trình khám phá sự kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên và con người. Mỗi ngụm rượu không chỉ đậm đà hương vị, mà còn mang theo tinh hoa của đất trời và bàn tay chăm sóc tỉ mỉ của người dân địa phương. Đến với Rioja, ta không chỉ thưởng thức rượu vang, mà còn cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp thanh bình và phong phú của một vùng đất say đắm lòng người, nơi mỗi sản phẩm đều là một bản hòa ca của truyền thống và sáng tạo.

Đừng quên ghé thăm website ANHVANG.VN để tìm kiếm loại rượu vang tuyệt vời và khám phá bộ sưu tập rượu vang nhập khẩu chính hãng từ những nhà làm vang hàng đầu thế giới tại Ý, Pháp, Chile, New Zealand, Tây Ban Nha.

Quý khách có thể liên hệ Hotline/Zalo số điện thoại: 096 3030 356 hoặc liên hệ Facebook Rượu Ánh Vang để được tư vấn và đặt hàng nhanh nhất.